Tình trạng nước thải tràn ra biển gây ô nhiễm, mất mỹ quan là nỗi ám ảnh với Đà Nẵng. Để giải quyết triệt để tình trạng này, Đà Nẵng đã đầu tư hàng ngàn tỷ đồng để triển khai các dự án thu gom, xử lý song tiến độ rất chậm.

Dự án tuyến ống thu gom nước thải ven biển dọc đường Nguyễn Tất Thành đang được triển khai.

Ven biển Đà Nẵng hiện có một số khu vực nước thải được thu gom xử lý, còn lại nhiều cửa xả vẫn tuồn thẳng ra biển, trở thành nỗi ám ảnh với người dân, du khách. Ngay khu vực ven biển Ngũ Hành Sơn, là mặt tiền của TP, dày đặc các cơ sở hạ tầng du lịch, song từ phía Nam đường Hồ Xuân Hương vào Hội An vẫn chưa có hệ thống thu gom nước thải. Tình trạng nước thải tràn thẳng ra biển thường xuyên, tuy nhiên do các cửa xả nằm khuất trong các dự án resort ven biển nên mức độ tác động đến cảnh quan môi trường không nhiều. Thậm chí, ngay cả khu vực biển Mỹ Khê, dù có hệ thống thu gom nước thải, song tình trạng quá tải, dẫn tới nhiều thời điểm nước thải cũng tràn ra biển, gây ô nhiễm, bốc mùi nồng nặc. Đặc biệt, vào mùa mưa hoặc khi có mưa lớn, nước thải và nước mưa hòa lẫn với lưu lượng lớn, xả ra biển thông qua cửa xả, gây ô nhiễm, mất mỹ quan.

Cụ thể như vị trí các cửa xả cuối đường Thành Vinh, Nguyễn Đức Thuận, cuối tuyến cống Thọ Quang - Biển Đông, Furama, Hyatt. Thời gian qua, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 nên lượng nước cấp phục vụ cho thương mại dịch vụ giảm đáng kể, số lượng các công trình xây dựng đang thi công cũng hạn chế nên công tác thu gom nước thải vẫn đảm bảo, trừ những khu vực chưa có hệ thống thu gom và khu vực bị ảnh hưởng của việc thi công dự án Cải thiện môi trường nước phía Đông thuộc quận Sơn Trà thì vẫn có sự cố tràn, nhưng mức độ ảnh hưởng đến môi trường không nhiều.

Tình trạng nước thải tràn ra biển được giải thích do hệ thống cống thu gom và trạm bơm nước thải đã được đầu tư từ lâu và thường xuyên hoạt động ở tình trạng quá tải, mực nước trong cống tại các cửa xả luôn cao, nếu có tác động nhỏ từ nguồn khác (nước ngầm trong quá trình thi công hố móng tầng hầm) thì việc nước thải tràn ra biển là khó tránh khỏi. Để khắc phục tạm thời tình trạng này, TP đã cho triển khai thi công cải tạo cửa xả Mỹ An nhằm mục tiêu hạn chế tối đa số lần nước thải tràn ra biển; lắp đặt thay thế toàn bộ các máy bơm nước thải khu vực ven biển phía Đông (các máy bơm trước khi được thay thế đã đầu tư hơn 10 năm nên hiệu suất bơm giảm đáng kể); tăng cường nạo vét các tuyến cống thoát nước, không cho phép xả nước ngầm trong quá trình thi công hố móng vào hệ thống thoát nước khu vực ven biển để tránh quá tải…

Tuy nhiên, để giải quyết căn cơ thực trạng này, TP đã cho triển khai đồng bộ các dự án thu gom nước thải và đầu tư nâng cấp các trạm xử lý nước thải. Cụ thể, đoạn từ bán đảo Sơn Trà đến đường Phạm Văn Đồng đầu tư các tuyến cống thoát nước có kích thước lớn (từ D1800 đến D2400) và nâng cấp Trạm XLNT Sơn Trà thêm 40.000 m3/ngày đêm, đáp ứng tổng công suất lên đến 65.500 m3/ngày đêm. Công trình có tổng mức đầu tư 1.447 tỷ đồng, hiện thi công đạt 64% giá trị, dự kiến sẽ hoàn thành vào tháng 9 tới. Ngoài ra, TP cũng xây dựng hệ thống thu gom nước thải (tách và thu gom nước thải riêng hoàn toàn) lưu vực cửa xả Mỹ Khê - Mỹ An (đoạn từ đường Phạm Văn Đồng đến đường Hồ Xuân Hương) với tổng mức đầu tư 700 tỷ đồng.

Hạng mục đã thi công cơ bản hoàn thành, đang trong giai đoạn hoàn thiện các thủ tục để nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng, vận hành khai thác. Dự án Xây dựng hệ thống thu gom nước thải riêng và các tuyến cống chuyển nước mưa về sông Hàn (đoạn từ đường Hồ Xuân Hương đến giáp tỉnh Quảng Nam) với tổng mức đầu tư 1.340 tỷ đồng. Theo đó, đầu tư xây dựng hệ thống thu gom nước thải riêng cho toàn bộ lưu vực, đồng thời chuyển hướng thoát nước mưa về sông Hàn đối với lưu vực từ đường Hồ Xuân Hương đến đường Phạm Hữu Nhật. Hiện nay dự án đã hoàn thành công tác đấu thầu và ký hợp đồng, nhà thầu đang trong giai đoạn hoàn thiện hồ sơ trình thẩm định, dự kiến vào tháng 4-2023 sẽ hoàn thành. Sau khi hoàn thành các dự án nêu trên thì tình trạng ô nhiễm môi trường do nước thải tại khu vực ven biển phía Đông sẽ được giải quyết triệt để.

Tại khu vực ven biển dọc tuyến Nguyễn Tất Thành hiện nhiều cửa xả vẫn tuồn nước thải thẳng ra biển, chưa được thu gom. Điểm nóng nhất vẫn là kênh Phú Lộc đổ ra biển. Để xử lý điểm nóng này, TP đã cho đầu tư hoàn thành công trình xây dựng Trạm xử lý nước thải Phú Lộc giai đoạn 2 với công suất 65.000 m3/ngày đêm, nâng tổng công suất của Trạm lên 105.000m3/ngày đêm (đang vận hành thử nghiệm các công trình xử lý nước thải); cho đầu tư tuyến thu gom dọc kênh Phần Lăng (đang nghiệm thu, bàn giao đưa vào vận hành). Song song với đó, TP cũng đang cho triển khai thi công hệ thống thu gom nước thải dọc tuyến kênh và hồ Hòa Phú, kênh Yên Thế - Bắc Sơn; tuyến cống dọc sông Phú Lộc, Hệ thống xử lý nước rỉ rác giai đoạn 2 tại bãi rác Khánh Sơn. Đây đều là các dự án liên quan, đảm bảo nước từ kênh Phú Lộc trước khi đổ ra biển đã được xử lý.

Như vậy, để giải quyết triệt để tình trạng nước thải tràn ra biển, gây ô nhiễm, mất mỹ quan, ảnh hưởng tới du lịch cần đẩy nhanh tiến độ, sớm hoàn thành các dự án thu gom, xử lý nước thải mang tính căn cơ.

HẢI QUỲNH